زمان و چگونگی گردن گرفتن نوزاد

از جمله حرکات نوزاد که رشد و تکامل بدن او را به والدین نشان می‌دهد، آن است که او بتواند گردن خود را نگه دارد. در واقع گردن گرفتن نوزاد به این معنی است که او توانایی ثابت نگهداشتن سر خود و چرخش آن را در جهات مختلف داشته باشد. نوزاد با این کار قادر خواهد بود تا با محیط اطراف، ارتباط موثری برقرار کند. علاوه بر آن، تسلط نوزاد بر این مهارت، از پیش نیازهای ضروری جهت یادگیری سینه‌خیز رفتن، نشستن، بلند شدن، ایستادن و راه رفتن به شمار می‌رود. بیشتر نوزادان در حدود ۴ ماهگی این توانایی را دارند تا گردن خود را در حالت نشسته، بالا نگه دارند و معمولا در ۶ ماهگی کاملا بر حرکات گردن‌ خود مسلط خواهند بود. البته تمرینات والدین، از بهترین روش‌های کمک به نوزادانی است که در امر گردن گرفتن، مشکل دارند. در این مطلب به چگونگی و زمان گردن گرفتن نوزاد و همچنین تمرینات موثر در این زمینه خواهیم پرداخت.

مراحل گردن گرفتن و کنترل سر نوزاد

در این بخش، فرآیند گردن گرفتن نوزاد و همچنین کنترل سر او از یک ماهگی تا ۶ ماهگی به بعد را توضیح می‌دهیم:

·        یک الی دو ماهگی

نوزاد در سن ۱ تا ۲ ماهگی باید بتواند در حالتی که به شکم خوابیده است، به اطراف نگاه کرده و سر خود را از طرفی به طرف دیگر حرکت دهد. نوزاد در ۶ تا ۸ هفتگی زمانی که به پشت خوابیده، تلاش می‌کند تا سرش را از روی زمین بلند کند.

·        دو الی سه ماهگی

معمولا نوزادان در سن 1 تا 3 ماهگی، بیشتر از هر زمانی می‌توانند سر خود را بالا ببرند و اغلب تا زاویه 45 درجه بر این کار تسلط دارند. بعضی از نوزادان نیز در این سن می‌توانند تا حدودی سینه خود را از زمین بلند کنند. البته هنوز نمی‌توانند در روروئک بنشینند.

·        سه الی چهار ماهگی

در سن ۳ تا ۴ ماهگی، کودک می‌تواند هنگام خوابیدن بر روی شکم و یا نشستن به حالت تکیه دادن، سر خود را به راحتی از طرفی به طرف دیگر ببرد.

·        ۵ الی ۶ ماهگی

سرانجام در سن ۵ تا ۶ ماهگی، نوزاد می‌تواند با فشار دادن بازوهای خود به زمین، شروع به خزیدن کند. در این مرحله، نوزاد می‌تواند سینه خود را به صورت کامل بالا آورده و سر خود را در زاویه 90 درجه نگاه دارد. البته در ابتدا نمی‌تواند این کار را برای مدت زمان طولانی انجام دهد.

·        پس از 6 ماهگی

پس از ۶ ماهگی، کودک باید بتواند زمانی که والدین او را در آغوش می‌گیرند، کنترل کافی در نگه داشتن سرخود بدون پشتیبانی از سوی والدین داشته باشد. در این حالت گردن گرفتن نوزاد به صورت کامل رشد یافته است.

اقدامات احتیاطی در گردن گرفتن نوزاد

لازم است تا زمانی که شما از گردن گرفتن نوزاد مطمئن نشدید، نکات زیر را رعایت کنید:

• زمانی که شما کودک خود را بلند می‌کنید، باید یک دست خودتان را زیر شانه او تکان دهید تا اینگونه سر و گردن او را بالا بیاورید. در این حالت از دست دیگرتان جهت بلند کردن و نکه داشتن پایین تنه او استفاده نمایید.
• اگر کودک را برای آروغ زدن در بغل خود نگه داشتید، باید تا زمان آروغ زدن نوزاد، دست خودتان را بر روی سر و گردن او در حالت شل نگه دارید تا از لرزش ناگهانی سر نوزاد جلوگیری شود.
• برای حمایت از سر نوزاد لازم است تا بالشت‌ها، صندلی‌های ماشین، تاب‌های کودک و کالسکه‌ها، در شیب مناسب سن کودک شما ثابت شوند. چنانچه سر نوزاد، در حالت افتاده به طرف جلو قرار گرفته، باید زاویه را دوباره تنظیم نمایید.

۴ نوع تمرین برای گردن گرفتن نوزاد

در این بخش به آموزش چهار تمرین عالی جهت گردن گرفتن نوزاد و کمک به این فرآیند می‌پردازیم:

1.     تامی تایم

گاهی اوقات به منظور تقویت عضلات گردن نوزاد، او را بر روی شکم قرار دهید که اصطلاحا به این موقعیت تامی تایم می‌گویند. در حالت تامی تایم، باید نوزاد را تشویق کنید تا تلاش کند سرش را بالا بیاورد. بهتر است قبل از قرار دادن کودک بر روی زمین، یک پتو را روی زمین پهن کنید و سپس کودک را روی آن بگذارید. توجه کنید که نشستن شما کنار کودک و حضورتان بسیار ضروری است. این تمرین را به صورتی انجام دهید که نوزاد خسته نشود.

2.     کشش گردن

شما می‌توانید زمانی که کودک خود را در آغوش می‌گیرید، برای کشش عضلات گردنش به او کمک کنید. به این علت که کودکان معمولا یک طرف را نگاه می‌کنند، باید او را در خانه گردانده و برای اینکه نوزاد سرش را به طرف دیگر بچرخاند، به آرامی به او کمک نمایید. این حرکت شما، موجب کشش عضلات گردن نوزاد شده و فرآیند گردن گرفتن نوزاد، سریع‌تر پیش خواهد رفت.

3.     نگه داشتن توپ فوتبال

از حالت‌های رایج برای بغل کردن نوزاد، مشابه نگه داشتن یک توپ فوتبال آمریکایی است. زمان چرخاندن نوزاد در خانه و بردن او به اتاق‌های مختلف، بهتر است کودک را زیر بغل خود بگیرید و با کمک دست خود، محکم سینه او را نگه دارید. در این موقعیت، نوزاد برای اینکه بتواند اشیا اطراف را ببیند، سر خود را بالا نگه می‌دارد که این امر به رفع شلی گردن او کمک می‌کند.

4.     استفاده از اسباب‌بازی‌ها

اسباب‌بازی‌های صدادار برای کودک جذاب بوده و موجب جلب توجه او می‌شوند. در نتیجه می‌توان از این وسایل، به منظور تمرین گردن گرفتن نوزاد کمک گرفت‌. لازم است یک پتو یا پارچه تمیزی را در خانه پهن نموده و کودک را به پشت بر روی آن بخوابانید. اکنون اسباب‌بازی را در جلوی صورت او تکان داده و به آرامی آن را از سمتی به سمت دیگر ببرید تا کودک نیز سر خود را به طرف اسباب‌بازی بچرخاند. این تمرین نیز موجب تقویت عضلات گردن نوزاد شده و شلی گردن او را رفع می‌کند.

جمع بندی

فرآیند گردن گرفتن نوزاد، به منظور رشد احساسی و رفتاری او بسیار حائز اهمیت است. اگر کودک شما پس از 4 ماهگی هنوز این توانایی را ندارد که بتواند بدون حمایت سر خود را بالا نگه دارد، ممکن است که عارضه نگران‌ کننده‌ای در این بین وجود داشته باشد. بنابراین بهتر است آن دسته از نوزادانی که عضلات گردن ضعیفی داشته و کنترل کاملی بر روی سر خود ندارند، در ابتدا توسط پزشک متخصص اطفال ارزیابی و بررسی شوند.

گاهی اوقات، عدم کنترل سر و گردن توسط نوزاد، نشانه یک تاخیر رشدی یا حرکتی خواهد بود. همچنین این مشکل می‌تواند نشانه فلج مغزی یا اختلالات عصبی عضلانی مانند دیستروفی عضلانی باشد. در هر حال در بسیاری از مواقع، این تاخیر حرکتی به صورت کوتاه مدت خواهد بود. زیرا تمام نوزادان مطابق با برنامه خود رشد کرده و برخی از آن‌ها مهارت‌های خاصی را نسبت به دیگر نوزادان، کندتر یا سریعتر به دست می‌آورند.

نویسنده:مدیر سایت

راهنمای والدین